Chữa bệnh viêm tinh hoàn do ôn độc xâm kích

Nguyên nhân: Virus phong ôn xâm phạm quyết âm, theo kinh đi xuống bức bộ máy sinh dục ngoài, dẫn đến bệnh noãn tử ôn.

Triệu chứng: Có những biểu hiện như sốt ác hàn kèm theo đầu đau, tuyến nước bọt sưng, đau rát bỏng. Tiếp đến hai bên tinh hoàn sưng to, đau rát bỏng, phần nhiều có kèm theo sưng phù túi chứa tinh hoàn, thắt lưng đầu gối mỏi nhừ. Nước tiểu ngắn, đỏ, đại tiện phân táo bón. Mạch huyền sác. Lưỡi nhạt, đỏ, rêu lưỡi mỏng trắng.

Nguyên tắc điều trị: Thanh nhiệt giải độc, hòa giải thiếu dương,

Bài thuốc chọn dùng: Tiêu sài hổ thang kết hợp với ngũ vị tiêu độc ẩm gia giảm.

Các vị thuốc chọn dùng: Đảng sâm, sài hồ, bá hạ, tam thảo, sinh khương, hoàng cầm, táo tầu. thiên quỳ tử, địa đinh hoa tím, bổ công anh, dã cúc hoa, liên kiều, ngân hoa…

Căn cứ vào bệnh trạng, bác sĩ đã thực tế điều trị cho một thanh niên 18 tuổi, tinh hoàn hai bên sưng tấy đỏ đau đớn đã ba ngày. Người bệnh trước khi đến khám bệnh do lao động mệt mỏi, đêm hôm sau đột nhiên bị sốt ác hàn, đầu và thân mình đau đớn. Tiếp đến, dưới hai bên tai sưng đau bỏng rát. Hai mắt khô rát. Sợ ánh sáng, sợ ra ngoài trời. Tiếp đến, tinh hoàn bên trái sưng tấy đỏ, đau đớn. Ngày hôm sau lan sang tinh hoàn bên phải, ơ đó cũng sưng đau bỏng rát, kèm theo phù túi chứa tinh hoàn. Nước tiểu ngắn, đỏ, phân khô táo. Thắt lưng đầu gối mỏi nhừ Ăn vào khó nuốt. Lưỡi nhạt, đỏ. Rêu lưỡi mỏng trắng. Mạch huyền sác. Chứng bệnh này thuộc virus phong ôn xâm phạm vào huyết âm, theo kinh đi xuống bức bách bộ máy sinh dục, dẫn đến tinh hoàn sưng đau. Điều trị cần thanh nhiệt giải độc, hòa giải thiếu dương. Bài thuốc dùng tiểu sài hồ thang hợp với Ngũ vị tiêu độc ẩm gia giảm, gồm các vị  sài hổ 10 gam, hoàng cầm 10 gam, cam thảo 5 gam, dã cúc hoa 15 gam, địa đinh hoa tím 10 gam, thiên quy tử 10 gam, ngân hoa 15 gam, liên kiều 10 gam, bản lam căn 10 gam, hạ khô thảo 15 gam, huyền hồ sách 10 gam, đào nhân 10 gam, hạt quýt 15 gam, sắc lấy nước uống, ngày 1 thang. Ngoài ra, thuốc dùng ngoài gồm hoàng bá 15 gam, sơn chi 15 gam, dã cúc hoa 15 gam, nấu với 2 lít nước lấy nước thuốc xông rửa chỗ bị bệnh, cuối cùng thấm nước thuốc nóng vào khăn bông vô trùng đắp vào chỗ bị bệnh.

Sau khi uống 3 thang thuốc trên, sốt ác hàn đã hết. Tinh hoàn sưng đau cũng đã giảm, vẫn tiếp tục dùng thuốc trên thêm xuyên luyện tử 10 gam, uống thêm 4 thang nữa. Các triệu chứng sưng đau đã hết. Các triệu chứng khác cũng không còn, bệnh đã khỏi.

Trong trường hợp của bệnh nhân này là do virus phong ôn xâm phạm vào quyết âm, theo kinh đi xuống bức bách, lan vào tinh hoàn. Nếu ôn độc trụ lâu tại đó không tan, có thể làm cho hoàn teo lại, dẫn tới vô sinh. Vì thế, dùng thanh nhiệt giải độc để tiêu trừ nguyên nhân gây bệnh. Lại dùng những thuốc thanh nhiệt giải độc nấu lên xông rửa rồi đắp vào chỗ bị bệnh để thúc đẩy tuần hoàn vi huyết quản ở tinh hoàn, nhờ đó mà tán kết, tiêu sưng, kết hợp giữa uống trong và xông rửa, đắp ngoài làm cho hiệu quả điều trị càng tốt hơn. Vì thế chỉ dùng thuốc có một tuần là khỏi.